เรื่องย่อ

ใบหม่อน (ศิรินทร์ ปรีดียานนท์) เกิดในตระกูลชาวนามาตั้งแต่ปู่ย่าตาทวด มีที่นาทำมาหากินเป็นมรดก ตกทอดมาเป็นรุ่นๆ จนถึงรุ่นพ่อแม่ของใบหม่อนถึงร้อยไร่ แต่เป็นร้อยไร่ที่ห่างไกลจากความเจริญ แต่พ่อแม่และใบหม่อนก็มีความสุขอยู่กับความพอเพียงที่ได้รับแบบในน้ำมีปลา ที่สามารถเอามากินเป็นประจำ เอามาทำปลาร้าเก็บไว้กิน ในนามีข้าวปลูกเอาไว้กิน ที่ดินที่เหลือๆ ก็เอามาปลูกผักเล็กๆน้อยๆกินกันไปแบ่งขายไปบ้างนางนกขาบ (ศิรินทรา นิยากร) แม่ของใบหม่อนไม่ได้เรียนหนังสือ แต่พ่อของใบหม่อนต้องการให้ใบหม่อนเรียนหนังสือให้มากที่สุด

หลังจากจบป.หก ใบหม่อนก็อยากเรียนต่อสูงเช่นกัน จึงตัดสินใจขอพ่อเข้าไปเรียนต่อในอำเภอโดยอาศัยอยู่ที่ร้านคำหลอย (ตฤณญา มอร์สัน) เพื่อนรัก เริ่มผลิตปลาร้าพื้นบ้าน โดยมีสูตรเด็ดที่แม่ได้รับสืบทอดมาจากบรรพบุรุษของแม่ขายให้กับคนในอำเภอ ทำให้พอมีเงินส่งตัวเองเรียนบ้าง คำหลอย มีแม่ชื่อนางคำเหลา (เจเน็ต เขียว) คำเหลาเป็นเพื่อนสนิทกับนางนกขาบ คำเหลาได้สามีเป็นฝรั่งหัวใจไทยชาวยุโรป ชื่อโรเบิร์ต (ปีเตอร์ ธูนสตระ) เปิดร้านอาหารอีสานเล็กๆให้นางคำเหลาในอำเภอ ส่วนใบหม่อนก็ผลิตปลาร้าไป เรียนไป ช่วยเสริฟอาหารไปที่ร้านของคำหลอย มหัศจรรย์ (ขุนณรงค์ ประเทศรัตน์) เป็นชายหนุ่มผู้เพียบพร้อมด้วยรูปสมบัติ ทรัพย์สมบัติ เนื่องจาก คุณสุดสวย (สาวิตรี สามิภักดิ์) ผู้เป็นแม่สอนเอาไว้ ว่า รวยซะอย่าง อยากทำอะไรก็ทำไป ยกเว้นอย่าไปยุ่งกับพวกคนจนคนไม่มีระดับ ผิดกับ ท่าน ปาฎิหารย์ (สมมาตร ไพรหิรัญ) สส. คนดี ศรีสังคม ของปวงชนชาวไทย พ่อของมหัศจรรย์ มีความหวังจะเห็นคนอีสาน ไม่ต้องเดินทางเร่ร่อนเข้ากรุงมาแย่งกันหางานทำ

ต้องจากบ้านจากเมืองพ่อแม่พี่น้องและลูก มาทำงานหาเงินส่งกลับบ้าน ท่านสส. พยายามช่วยเหลือชาวบ้านสุดความสามารถช่วยได้ก็แยะ ยังช่วยไม่ได้อีกก็มากมาย ต่อมาท่านสส. สุขภาพไม่ดี ท่านกลัวตายก่อนไม่มีใครสืบทอดอุดมการณ์ มองเห็นก็แต่ลูกชายสุดที่รัก ท่านสส.บอกลูกชายว่าจะส่งไปเรียน วิชา พชม. พัฒนาชีวิตเพื่อนมุษย์ มหัศจรรย์ดีใจว่าจะได้เมืองนอก แต่ท่านสส. บอกว่าไปบ้านนอกยกเหตุผลให้ลงไปคลุกคคลีกับชาวบ้าน เพื่อเรียนรู้ความเป็นมนุษย์ที่แท้จริง ถึงความรู้จักหิวรู้จักทุกข์ และรู้จักพอเพียง และช่วยเหลือผู้อื่น โดยไม่หวังสิ่งตอบแทน แต่สิ่งตอบแทนที่ได้รับคือความสุขใจที่ได้เห็นคนเหล่านั้นมีชีวิตที่ดีขึ้น